Ustawa zakłada, że 1 stycznia 2019 r. rozpocznie się likwidacja użytkowania wieczystego. Na początek z mocy ustawy zostanie przekształcone we własność użytkowanie wieczyste gruntów pod budynkami mieszkalnymi, na przykład blokami i domami jednorodzinnymi. Ograniczona zostanie możliwość ustanawiania nowych praw użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe. Równocześnie rząd będzie przygotowywał rozwiązania, które umożliwią docelową likwidację użytkowania wieczystego, ale te prace wymagają gruntowych zmian w systemie prawa cywilnego oraz przeprowadzenia uzgodnień z Komisją Europejską.
Ustawa zakłada odpłatność na poziomie zapewniającym właścicielom gruntów – samorządom, Skarbowi Państwa – dochody porównywalne do tych, które otrzymywali z opłat za użytkowanie wieczyste. Przewiduje też waloryzację opłat po przekształceniu.
Ustawa umożliwia wniesienie wszystkich 20 opłat przekształceniowych jednorazowo „z góry”. W odniesieniu do gruntów państwowych nowe prawo przewiduje bonifikatę w wysokości 60%, w przypadku gdy płatność jednorazowa zostanie wniesiona w pierwszym roku od przekształcenia. W kolejnych 5 latach wysokość bonifikaty będzie malała o 10 punktów procentowych z każdym rokiem. Bonifikaty w odniesieniu do gruntów samorządowych określą rady i sejmiki.
Ustawa wchodzi w życie 5 października br.
